Pasjonaci ornitologii to grupa entuzjastów, dla których obserwowanie ptaków jest nie tylko hobby, ale prawdziwą życiową pasją. Nic więc dziwnego, że marzą o prezentach, które ułatwią im podglądanie skrzydlatych przyjaciół i zapisywanie swoich spostrzeżeń. Jakie gadżety ornitologiczne warto podarować zapalonemu miłośnikowi ptaków? Oto kilka pomysłów.
Lornetki - niezbędne narzędzie ornitologa
Lornetki o różnych parametrach i zastosowaniach
Podstawowym narzędziem każdego ornitologa są oczywiście lornetki. Dzięki nim można obserwować ptaki z odległości, nie płosząc ich i nie zakłócając ich naturalnych zachowań. Na rynku dostępne są lornetki o różnych parametrach - im większa średnica obiektywu i powiększenie, tym lepsza jakość obserwacji. Lornetki 8x40 lub 10x50 to dobry wybór dla ornitologów. Ważna jest też waga - im lżejsze, tym wygodniejsze do noszenia w terenie. Istotna jest również jakość szkieł, pole widzenia oraz wodoodporność.
Jak wybrać odpowiedni model lornetki?
Wybierając lornetkę dla ornitologa, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na jej przeznaczenie. Inne lornetki sprawdzą się do obserwacji w terenie otwartym, a inne w gęstych lasach. Różne modele dedykowane są też do podglądania ptaków wodnych, szybkich ptaków drapieżnych, czy też gatunków aktywnych o świcie lub zmierzchu. Niektóre lornetki mają dodatkowe, przydatne funkcje jak stabilizacja obrazu, możliwość podłączenia aparatu, czy wbudowany dalmierz.
Akcesoria ułatwiające obserwację ptaków
Oprócz samej lornetki, warto wyposażyć ornitologa w przydatne akcesoria. Mogą to być: statyw do lornetki zapewniający stabilny obraz, osłony przeciwsłoneczne poprawiające widoczność, pokrowce ochronne, szelki ułatwiające noszenie lornetki, a także zestawy soczewek zmieniające powiększenie. To pozwoli dopasować sprzęt do aktualnych warunków obserwacji.
Książki i przewodniki ornitologiczne
Najlepsze polskie i zagraniczne przewodniki terenowe
Oprócz sprzętu optycznego, ornitolog potrzebuje także literatury fachowej. Niezastąpione w terenie będą dobre przewodniki i atlasy, pozwalające identyfikować spotykane gatunki ptaków. Warto postawić na popularne pozycje takie jak np. „Ptaki Polski” Andrzeja G. Kruszewicza, „Atlas ptaków lęgowych Małopolski” czy „Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego”.
Książki o gatunkach ptaków i ich rozpoznawaniu
Oprócz przewodników terenowych, ornitolog powinien dysponować także pozycjami poświęconymi poszczególnym gatunkom ptaków. Książki takie jak „Ptaki drapieżne Europy”, „Sowy Polski” czy „Mewy, rybitwy i alkowce Europy” dostarczą wyczerpującej wiedzy o wybranych grupach ptaków. Pozwolą łatwiej rozpoznawać gatunki w terenie i poznać ich zwyczaje.
Atlasy ptaków z ilustracjami i opisami
Bardzo pomocne dla każdego ornitologa będą również atlasy ptaków zawierające kolorowe ilustracje i szczegółowe opisy poszczególnych gatunków. Takie kompendia wiedzy pozwolą zapoznać się ze wszystkimi cechami danego ptaka, co ułatwi późniejszą identyfikację w terenie. Zdjęcia i rysunki dobrze pokazują charakterystyczne upierzenie, lot czy kształt dzioba.
Ubranie terenowe dla ornitologa
Wygodne i funkcjonalne kurtki i spodnie
Ornitolog spędza wiele godzin w terenie, dlatego powinien dysponować wygodnym, funkcjonalnym ubraniem maskującym. Doskonałym pomysłem będą kurtki i spodnie w stonowanych, maskujących barwach zieleni, brązu i szarości. Ważne, by tkaniny były ciepłe, oddychające i wodoodporne. Dopasowany krój i duża ilość kieszeni doceni każdy obserwator ptaków.
Obuwie i nakrycia głowy maskujące w terenie
Niezbędnym elementem ekwipunku jest także porządne obuwie terenowe. Wysokie, ciepłe buty z membraną Gore-Tex i mocną, antypoślizgową podeszwą dobrze sprawdzą się w każdych warunkach. Do tego nieprzemakalna czapka z daszkiem chroniąca przed deszczem i wiatrem. Kolorystyka obuwniczo-głowicza powinna oczywiście maskować w terenie.
Kamizelki i plecaki turystyczne
Wygodną kamizelkę z licznymi kieszeniami ornitolog doceni podczas całodziennych obserwacji. Pozwoli ona na sprawne przenoszenie lornetki, notatnika i innych niezbędnych drobiazgów. Natomiast porządny plecak turystyczny o pojemności 30-60 l będzie niezastąpiony na dłuższe wyprawy terenowe za ptakami. Powinien być lekki, wytrzymały i wodoodporny.
Sprzęt rejestrujący obserwacje ptaków

Aparaty fotograficzne i kamery do filmowania ptaków
Nieocenionym narzędziem dla ornitologa jest sprzęt umożliwiający rejestrację obserwacji. Lustrzanka z dobrym obiektywem pozwoli uchwycić nie tylko portret ptaka, ale także szczegóły upierzenia przydużym zbliżeniu. Kamery video natomiast umożliwią zarejestrowanie zachowań i ruchów ptaków. Przydatne będą modele z dużym zoomem optycznym i stabilizacją obrazu.
Dyktafony i urządzenia do rejestracji głosów ptaków
Niezwykle istotną umiejętnością jest rozpoznawanie ptaków po głosie, dlatego ornitolog powinien posiadać dyktafon lub rejestrator dźwięku. Pozwolą one na zapis unikalnych, często bardzo krótkich odgłosów wydawanych przez ptaki i późniejszą ich analizę. Przydatne będą tu modele z długą żywotnością baterii, dobrą jakością nagrywania i redukcją szumów.
Notatniki terenowe i pióra wieczne
Obok sprzętu optycznego i rejestrującego, ornitolog musi dysponować także tradycyjnymi notatnikami terenowymi. Szczegółowe zapiski dotyczące zaobserwowanych gatunków i ich zachowań są nieocenionym uzupełnieniem zdjęć i nagrań. Niezawodne, wodoodporne pióro wieczne pozwoli spisywać spostrzeżenia niezależnie od warunków pogodowych.
Lupy i mikroskopy do obserwacji piór
Lupy ręczne o różnych powiększeniach
Bardziej zaawansowani ornitolodzy do identyfikacji gatunków wykorzystują czasem obserwację mikrostruktury piór. Przydatne będą więc dobrej jakości lupy o powiększeniu od 10 do nawet 60-80 razy. Pozwalają one dostrzec najdrobniejsze szczegóły budowy pióra niewidoczne gołym okiem.
Mikroskopy biologiczne z kamerą i oprogramowaniem
Jeszcze dokładniejszy wgląd w budowę pióra zapewni mikroskop biologiczny z dobrą optyką i powiększeniem sięgającym nawet 1000 razy. Dodatkowo, kamera i oprogramowanie pozwolą na archiwizację i analizę obrazów na komputerze. To cenne narzędzie w rękach zaawansowanego ornitologa.
Pudełka i etui do przechowywania i transportu
Lupy i mikroskopy wymagają odpowiedniego etui bądź pudełka, zapewniającego im bezpieczny transport i przechowywanie. Powinny to być wytrzymałe, odpowiednio dopasowane opakowania, chroniące delikatny sprzęt optyczny przed uszkodzeniami mechanicznymi czy kurzem.
Upominki z motywem ptaków
Breloki, magnesy, kubki z ptakami i ornitologią
Miłym uzupełnieniem sprzętowych prezentów będą różne gadżety nawiązujące tematycznie do pasji obdarowanego. Może to być brelok z wizerunkiem sowy, magnes na lodówkę z bocianem, kalendarz z ptakami, kubek z ornitologicznymi motywami i wiele innych. Takie drobiazgi będą miłym akcentem dla zapalonego ornitologa.
Kalendarze i zeszyty z pięknymi zdjęciami ptaków
Innym pomysłem są kalendarze lub zeszyty z profesjonalnymi zdjęciami rzadkich gatunków ptaków. Poza walorami estetycznymi, takie fotografie pomogą poznać szczegóły upierzenia i zachowania poszczególnych ptaków. To także źródło inspiracji do poszukiwania nowych, egzotycznych gatunków.
Gadżety ornitologiczne zabawne i praktyczne
Wreszcie, można pomyśleć o gadżetach po prostu zabawnych lub praktycznych: koszulka z Ptasią Akademią, skarpetki z sowami, przypinka z bocianem, breloczek do kluczy w kształcie kaczki, podkładka pod mysz z ptasim motywem itp. Każda taka drobnostka na pewno wywoła uśmiech na twarzy zapalonego ornitologa!
Podsumowanie
Jak widać, ornitolog może marzyć o wielu ciekawych i przydatnych gadżetach związanych z jego pasją. Od niezbędnego sprzętu obserwacyjnego jak lornetki, poprzez literaturę fachową, aż po odzież terenową i akcesoria rejestrujące - jest w czym wybierać. Najlepsze prezenty to te dopasowane do zainteresowań i potrzeb konkretnego ornitologa. Warto porozmawiać i dowiedzieć się, czym aktualnie się pasjonuje i czego potrzebuje. Takie prezenty na pewno spotkają się z entuzjazmem. A na koniec, jakiś zabawny drobiazg podkreśli naszą życzliwość i sympatię dla pasji obdarowanego.